Nie jest żadną nowością, że ciężarne pod żadnym pozorem nie powinny pić alkoholu. Niestety wciąż zdarza się, że kobiety spodziewające się dziecka sięgają po kieliszek, szczególnie jeśli są osobami uzależnionymi. Tutaj nie ma jednak żadnych wymówek – nie można wskazać bezpiecznej dawki alkoholu dla ciężarnych, ponieważ taka nie istnieje. Każda ilość alkoholu szkodzi nienarodzonemu dziecku i może mieć poważne konsekwencje dla jego zdrowia.
Co dzieje się z nienarodzonym dzieckiem, kiedy matka pije?
Doskonale wiemy, że alkohol ma szkodliwe działanie nawet na organizm dorosłego człowieka, a co dopiero w przypadku płodu, który jest jeszcze nie do końca wykształcony i nie przetrwałby poza organizmem matki. Niestety alkohol przenika przez łożysko dlatego, jeśli matka pije, dziecko ma takie samo stężenie alkoholu we krwi, jak ona. Jego organizm jest jednak bez porównania słabszy – nie produkuje jeszcze enzymów rozkładających etanol. Skutki spożywania alkoholu trwają u nienarodzonego dziecka nawet dwa razy dłużej niż u jego matki. Tutaj nie można mówić o bezpiecznej dawce ani rodzaju trunku: niezależnie, czy pijesz piwo, wino czy wódkę zawierają one tę samą substancję, czyli alkohol etylowy. Aby chronić dziecko, konieczna jest całkowita abstynencja. Najlepszym dowodem na wyniszczające etanolu jest detoks alkoholowy w Poznaniu i innych miastach, który przechodzą osoby uzależnione. Nawet ciało dojrzały organizm jest wyniszczony przez alkohol dlatego, jeśli matka pije, jej dziecko ponosi za to poważne konsekwencje.
Jakie są konsekwencje picia alkoholu w ciąży?
Alkohol ma działanie teratogenne, czyli wywołuje wady rozwojowe płodu. Szczególnie toksycznie wpływa na rozwijający się mózg, może spowodować obumieranie jego komórek. Wady mogą jednak pojawiać się we wszystkich narządach, częste są też nieprawidłowości w budowie twarzy. Jedną z najpowszechniejszych konsekwencji picia w ciąży jest zahamowanie wzrostu dziecka, co przekłada się na niską masę urodzeniową. Każda matka powinna być świadoma, że pijąc w ciąży, daje swojemu synowi lub córce gorszy start w życie. Nawet jeśli dziecko po urodzeniu wydaje się zdrowe, w przyszłości jest bardziej narażone na zaburzenia rozwoju, problemy z nauką czy nadpobudliwość. Dzieci pijących rodziców częściej same wpadają w alkoholizm. Pokazują to doświadczenia terapeutów prowadzących leczenie uzależnień w Bydgoszczy i innych miastach – czynniki genetyczne nie są jedyną przyczyną nałogów, ale wychowanie przez pijących rodziców zdecydowanie zwiększa ryzyko.
Mówiąc o konsekwencjach picia w ciąży, oczywiście nie można pominąć najważniejszej z nich, czyli alkoholowego zespołu płodowego (FAS – Fetal Alcohol Syndrome). Do jego najpowszechniejszych objawów należą:
- Rozszczep wargi i podniebienia,
- Przykurcz palców dłoni, zakrzywienie małego palca,
- Wady nerek,
- Małogłowie, padaczka, zaburzenia mowy, problemy w nauce, zaburzenia nastroju i zachowania, skłonność do sięgania po substancje uzależniające, nadpobudliwość,
- Niedosłuch, opadanie powiek, zez, upośledzenie widzenia.
U wielu dzieci pijących matek nie występuje pełnoobjawowy FAS, co sprawia, że pozostają niezdiagnozowane. Nie zmienia to jednak faktu, że odbija się to na ich rozwoju i jakości życia. Niestety, FAS jest nieuleczalne. Można pracować nad jego poszczególnymi konsekwencjami przez odpowiednie leczenie i rehabilitację, ale dziecko z alkoholowym zespołem płodowym nigdy nie będzie rozwijać się tak sprawnie, jak jego rówieśnicy.
Czym skutkuje nieświadome picie w pierwszych tygodniach ciąży?
Wiele kobiet, spodziewając się dziecka, nie sięgnęłoby świadomie po alkohol. Nie zmienia to jednak faktu, że przez pierwsze tygodnie przyszła mama nie zdaje sobie sprawy, że w jej organizmie rozwija się dziecko i nie wie, że powinna zmienić tryb życia. Niestety, chociaż picie staje się szczególnie szkodliwe od 9. tygodnia ciąży, od samego początku nie jest bezpieczne, ponieważ zwiększa ryzyko poronienia aż o ok. 37%. Z każdym tygodniem ciąży ryzyko poronienia z powodu picia alkoholu staje się coraz większe. Właśnie dlatego, kobietom starającym się o dziecko, zaleca się zachowanie abstynencji.
Największym problemem są tutaj ciąże nieplanowane, ponieważ żadna metoda antykoncepcji nie daje 100% zabezpieczenia. Kobieta przekonana, że nie musi obawiać się ciąży, pije alkohol, a to już na początkowych etapach ciąży zwiększa ryzyko poronienia i wad rozwojowych. Trudno jednak znaleźć rozwiązanie tego problemu, ponieważ jedyną możliwością byłoby zachowywanie abstynencji przez wszystkie aktywne seksualnie kobiety. Takie zalecenie jest mało realistyczne, szczególnie że jak podaje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, od 17 do nawet 38% ciężarnych Polek nie zachowuje całkowitej abstynencji.
Picie mimo świadomości negatywnych konsekwencji jest jednym z najpoważniejszych objawów uzależnienia. Wiedza na temat szkodliwości alkoholu w ciąży jest już tak rozpowszechniona, że jego spożywanie mimo spodziewania się dziecka, świadczy o problemach z kontrolowaniem picia alkoholu. Psychiczne mechanizmy alkoholizmu pozwala przepracować terapia uzależnień w Krakowie lub innym najbliższym mieście.
